الفبای خوشبختی
(نکاتی مفید و سودمند در روابط همسران)
------------------
- آیا می دانید چرا ازدواجها و پیوندها به جدائی می انجامد؟
- آیا می دانید چرا پیوندهای عاشقانه بعد از ازدواج گسسته می شوند واز هم فرو می پاشند؟
- آیا می دانید که چرا بعضی از زوجها با یکدیگر همدلی و همفکری دارند و برخی ندارند؟
------------------
تعریف همسرداری : همسرداری مهارتی است که زوجین با شناخت توانمندیها ، تفاوتها و حساسیتهای یکدیگر بتوانند به نیازهای جسمی ، عاطفی ، روانی و جنسی طرف مقابل پاسخ دهند. بطوریکه هردو احساس رضایت خاطر نموده و به آرامش نسبی دست یابند و این مهم زمانی ظهور خواهد نمود که به کلیدهای برقراری ارتباط صحیح با همسر توجه کنیم .
1- شاد باشیم : سعی کنیم خود را خوشحال و سرحال نشان دهیم تا خستگی را از شریک زندگی خود دور کنیم.
2- شنونده خوبی باشیم : هنگام صحبت با همدیگر به چشمان هم نگاه کنیم و با اشاره و یا تکان سر نشان دهیم به حرفهای او توجه داریم . صحبت یکدیگر را قطع نکنیم و نظرمان را پس از اتمام صحبت همسرمان بیان کنیم.
3- صبورباشیم: اگر رفتار همسرمان را خوشایند نمی دانیم بهتر است با حوصله و تامل و در شرایط مناسب اورا از چگونگی رفتارش آگاه کنیم .
4- منطقی رفتار کنیم : مسائل را منطقی و درست بررسی کنیم و به جای منافع شخصی ، مصالح زندگی مشترک را درنظر بگیریم و بی طرفانه قضاوت کنیم .
5- کم توقع باشیم: از همسرمان به اندازه توانائی اش انتظار داشته باشیم.
6- کار را در برابر کار انجام دهیم : همسرمان را با انواع دستورات برده خود نسازیم . شما هم برای او درعوض کاری هرچند کوچک انجام دهید.
7- مشوق همسر خود باشیم : رفتارهای مثبت همسرمان را تحسین کنیم .
8- خوشبین باشیم : خوشبین بودن به زندگی و اطرافیان باعث ایجاد آرامش و بذل محبت و عاطفه میشود.
9- مثبت نگر باشیم: به نعمتها و موهبتهائی که در اختیار داریم بیندیشیم ، نه به آن اموری که در اختیار نداریم .
10- یکدل باشیم : درک متقابل موجب ایجاد تفاهم و یکدلی میشود.
11- خوش قول باشیم : برای حرفها و قولهای خود ارزش قائل شده و خود را درمقابل آن مسئول بدانیم . خوش قولی نشانه احترام به خود و همسر است.
12- ارتباط کلامی و عاطفی گرم و صمیمانه ای با همسرمان داشته باشیم: در هر فرصتی که پیش می آید سعی کنیم با همسرمان درباره مسائل گوناکون گفتگو کنیم ( زنان از صحبت کردن با همسرشان بیشتر لذت میبرند و از این روش برای نشان دادن مهر و علاقه خود نسبت به همسرشان استفاده میکنند)
13- گذشت و عفو داشته باشیم: گذشت و عفو عنصر اصلی استمرار و استحکام پیوند زناشوئی از سوی هر یک از زوجهاست . از خطاهای یکدیگر بگذریم.
14- با یکدیگر مهربان باشیم : محسنات همسرمان را بازگو کنیم . در راه کمک به او تمام تلاش خود را بکار ببندیم . با مهربانی مالک قلب همسرمان باشیم .
15- به شخصیت همسرمان احترام بگذاریم : حرمت یکدیگر را در نزد خانواده، دوستان و ... حفظ کنیم . اهمیت احترام به بزرگترها و والدین را همواره به فرزندان خود یادآوری کنیم.
16- راستگو باشیم : صداقت از بهترین سرمایه های زندگی مشترک است . دروغ نگوئیم حتی اگر حقیقت به نفع ما نباشد. دروغ پایه های زندگی را سست میکند.
17- به دنبال مقصر نباشیم.
18- محبت پذیر و قهر گریز باشیم: با قهر و فرار از مسئله فقط صورت مساله را پاک کرده ایم . با مهربانی آئینه زندگی را ، شفاف و بدون غبار کدورت سازیم .
گفتن کلمه دوستت دارم را برای همسرتان هرگز فراموش نکنید.
19- قدرشناس باشیم: از همسرمان بخاطر انجام وظایف، مسئولیتها و همکاریهایش قدردانی کنیم . برای ابراز سپاسگزاری و تشکر به کلمه های خاص نیاز نیست .
20- با یکدیگر مشورت کنیم : هر یک از همسران باید حق بیان پیشنهاد و نظر داشته باشند . با مشورت کردن راه رسیدن به زندگی سالم کوتاه تر است.
21- به همسرمان بعنوان حامی و پشتیبان نگاه کنیم: همسرمان محرم ترین و نزدیکترین فرد به ماست.
22- از ازدواج خود اظهار پشیمانی نکنیم : زندگی و روابط خود را با دیگران مقایسه نکنیم . فراموش نکنیم زندگی هرکس مطابق سلیقه و عقل و درایت او اداره میشود.
23- مقابله به مثل نکنیم: خشونت را با خشونت پاسخ ندهیم . به جای رفتارهای تلافی جویانه و مقابله به مثل ، رفتار مناسب را به او یادآوری کنیم .
24- برای سخن و پیشنهاد همسرمان احترام قائل شویم و خود را عقل کل ندانیم: افکار قدیمی را از سرمان دور بریزیم که به نظر زن نمیشود عمل کرد. بدانیم که همه چیز را همه گان میدانند .
25- برنامه ریزی کنیم: به زندگی خانوادگی نظم و سامان بخشیم و از فرصتها بنحو احسن استفاده کنیم.
26- بهداشت روانی همسر را تامین کنیم : آشفتگی روابط زن و شوهر منجر به ایجاد افسردگی و اضطراب در یکی از آنها یا هردو میشود . باید به رفتار همسرمان توجه کنیم و از افسردگی و اضطراب و خمودگیش جلوگیری کنیم.
27- با جملات زیبا از همسر خود دلجوئی کنیم : یک جمله شورانگیز میتواند طوفانی از خشم ، کدورت و نفرت را خاموش کند و محیط خانه را پر از صفا ، امن و امان سازد.
28- خودرا جای همسرمان بگذاریم: دنیا را از دریچه نگاه او ببینیم و از خود بپرسیم " اگر من به جای او بودم چه می کردم؟"
29- الگوی خوبی باشیم: به یاد داشته باشیم فرزندانتان هنگامیکه بزرگ و مستقل شوند رفتار شما را نقد می کنند . پس الگوی رفتاری مناسبی برای آنها باشیم .
30- خواسته ها و تمایلات و نیازهای یکدیگر را بشناسیم: فراموش نکنیم، ازدواج پیمان همکاری و تشریک مساعی است.
31- از نسبت دادن القاب نامطلوب به یکدیگر بپرهیزیم: القابی مانند بدقول ، شلخته ، بی احساس ، نامهربان، کله شق و .... سبب کمرنگ شدن محیط صلح و صفا در خانواده میشود.
32- فضای خانه را سالم و آرامش بخش سازیم: از مسخره کردن همدیگر و گفتن سخنان دوپهلو و طعنه آمیز بپرهیزیم تا فضای عاطفی خانواده چنان مطلوب و دوست داشتنی شود که همسرمان و فرزندانمان در آن از امنیت روانی خوبی برخوردار شوند.
33- از بزرگ نمایی تلاشهای خود پرهیز کنیم: همسرمان نیز تلاشهای فراوانی برای زندگی مشترک دارد با انصاف باشیم .
34- آراستگی و نظافت را فراموش نکنیم: به آراسته بودن در برابر همسرمان اهمیت دهیم و ازپریشانی واوضاع نا مرتب اجتناب کنیم.
35- همسرمان را با دیگری مقایسه نکنیم: تفاوتهای فردی را درنظر گرفته و از مقایسه کردن همسرمان با دیگران خودداری کنیم و به توانمندیهای همسرمان توجه کنیم.
36- از هزینه های غیرضروری چشم بپوشیم: میانه روی را فراموش نکنیم در ابتدای جوانی از آنچه به دست می آوریم درصدی را برای دوران کهولت همسر و فرزندانمان پس انداز نمائیم.
37- هیچ وقت زندگی را در بن بست نبینیم: همیشه یک راه خوب برای رهائی از مشکل وجود دارد با تشریک مساعی با همسرمان مساله را حل نمائیم .
زندگی زیباست ای زیبا پسند
زنده اندیشان به زیبایی رسند
آنقدر زیباست این بی بازگشت
کز برایش میتوان از جان گذشت
*************************
شیوه های موثر در تربیت دینی کودکان
تردیدی نیست که دوران کودکی، مهم ترین و تاثیرگذارترین دوره در طول زندگی انسان است. در واقع از آغازین لحظه ای که انسان پای بر این کره خاکی می گذارد شکل گیری او نیز شروع می شود و در این میان، طلایی‌ترین دوره، تا پنج سالگی یا هفت سالگی است. شاید بتوان گفت که مابقی عمر انسان، برداشت میوه هایی است که بذر آن در همان دوران کودکی کاشته شده است. پیامبر اسلام می فرمایند که آنچه انسان در دوره کودکی فرا می گیرد، چون حک شدن نوشته بر سنگ است که بسیار سخت و دیر از بین خواهد رفت. روانشناسان نیز امروزه معتقدند که یادگیری انسان در دوره کودکی بسیار سریعتر و ماندگارتر است. تجربه نیز اثبات می کند که انسان در تقید و پایبندی به آنچه در دوران کودکی فراگرفته است، استواری بیشتری از خود نشان می دهد.
بدیهی است که آموزش های دینداری نیز باید از همین دوران آغاز شود تا نهاد کودک، رنگ و بوی دینی بگیرد و رفتار او در دوره های دیگر زندگی مبتنی بر دینداری باشد. تربیت دینی کودک در دوران قبل از دبستان محدود به ایجاد انس نسبت به مسائل دینی است به این معنی که کودک آنچه را بطور منظم در محیط خانواده می بیند نسبت به آن انس پیدا میکند و همین انس اولیه زمینه را برای پیدایش عادت وانجام فرائض دینی در مراحل بعدی فراهم می آورد.
مشاهده آداب دینی و عبادات مذهبی به ویژه نماز که بوسیله والدین و احیانا" خواهر و برادر بزرگتر بطور منظم درهرشبانه روز و بطور جدی انجام میپذیرد . درذهن و روان کودک نقش می بندد و نوعی انس روحی نسبت به این اعمال و آداب در او بوجود می آورد.
باتوجه به حسن تقلید درکودک، معمولا" مشاهده میشود که کودک از سال دوم از حرکات پدر و مادر در حال نماز تقلید می کند و برخی کلمات و اذکار را بطور شکسته و بسته تکرار میکند . این حرکات به تدریج کاملتر میشود و کودک گاهی در کنار پدر و مادر به نماز می ایستد . اگر این حرکات با نوازش و تشویق والدین همراه شود بر رغبت کودک نسبت به این مسائل افزوده شده و شیرینی از آنها در ذهن و روان او باقی می ماند.
ضرورت تربیت دینی کودک :
اگر کودک تربیت دینی یابد برکاتش به خود او و دیگران میرسد و کودکی که با خدا آشناست هیچگاه احساس پوچی نمی کند و در جای جای زندگی اش تکیه گاه محکمی خواهد داشت و با همین تکیه گاه در برابر مشکلات استقامت میکند.
تربیت دینی کودکان موجب میشود که با والدین خود نیز به خوبی رفتار کند چرا که در قران آمده است با پدر و مادر خود به نیکی رفتار کنید.
از زیاده روی بپرهیزیم:
باید درنظر داشت که علائق دینی والدین ، آنها را به زیاده روی در این زمینه وادار نسازد. پدر و مادر نباید کودکان خود را در این دوره به انجام تکالیف دین ملزم کنند بلکه باید زمینه را برای انجام برخی مسائی دینی بصورت داوطلبانه فراهم کنند . تشویق در این مورد اثرات بسیار مفیدی دارد و سبب میشود اولین تجربه های دینی کودک خوشایند و لذت بخش باشد.
یکی از مهم ترین آموزه های دین، تا کید بر اندیشیدن و تفکر است که باید والدین آن را با رفتار خود به کودک انتقال دهند تا کودک بداند هر اعتقادی بدون اندیشه از نظر اسلام باطل و بی فایده است. این گوهری است که در نظام آموزش دینی ما به کودکان به طور کامل فراموش شده است.
باید با تا کید بر تفکر، بدون هر گونه تعصب و تحجر و سخت گیری و از طریق انجام رفتارهای دیندارانه و دین محور و در فضایی پر از نشاط و شادابی دین را آرام آرام به کودک شناساند و برای او محیط امنی را در حوزه دینداری فراهم کرد...
آشنائی تدریجی با مسائل دینی :
آنچه که در تربیت دینی حائز اهمیت است اینست که کودک باید آرام آرام و به تدریج با مسائل دینی آشنا شود .
باید توجه کرد که درمرحله عمل به تکالیف دینی، با نرمی ، مهربانی و تشویق همراه باشد و تکالیف شاق از آنها خواسته نشود اما سهل انگاری هم نشود تا کودک احساس کند که تکالیف دینی امورجدی یا ضروری نیستند.
پرورش عواطف دینی کودکان :
شرکت دادن کودکان درمراسم و مجالس دینی برای پرورش عواطف دینی بسیار مفید است . ولی باید دقت کرد برنامه ها فراتر از طاقت و حوصله آنها نباشد و آنها را خسته نکند. اگر فضای خانه آمیخته با ارزشهای معنوی باشد و پدر و مادر خود ارزشهای الهی و تکالیف دینی را در زندگی خویش جدی بگیرند. کودکان بطور غیرمستقیم و بصورت مشاهده‌ای از این جو معنوی متاثر میشوند و علائق دینی در آنها بطور طبیعی پرورش می یابد.
برداشت کودکان از مفاهیم دینی :
چون و چرا کردن کودکان در مورد مسائل دینی به منزله وجود مشکل در قبول اعتقادات دینی نیست . در این مورد نباید ذهن آنها را با استدلالهای فراتر از درک ذهنی آشفته نمود. باید دقت نمود که درباره مجازات اعمال در جهان آخرت با خشم خدا و امثال آن صحبت نشود چرا که روح حساس و ناتوان کودکان طاقت تحمل این گونه آموزشها را ندارد.
برشمردن نعمتهای الهی و از نیکی و بخشش و احسان او با کودکان سخن گفتن مناسبت ترین راه برای آشنا ساختن دلهای آنان با پروردگار خویش است .
*************************
تربیت دینی نوجوانان :
قبل از اینکه در زمینه هدایت دینی یا اخلاقی نوجوان صحبت گردد ما ابتدا باید ویژگیهای دوره نوجوانی را بشناسیم در صورت عدم شناخت ویژگیهای نوجوانی و مسائل و مشکلات این دوره خاص بحث و بررسی در رابطه با مسائل اخلاقی و دینی نابجا و نادرست است .
ویژگیهای دوره نوجوانی:
1- بینش و آگاهی نوجوان با درک دوره کودکی متفاوت است.
.2- نوجوان در این دوره با انجام کارهای فوق‌العاده سعی در نشان دادن خود بصورت فرد مستقل را دارد.
3- نوجوان احساس مستقل بودن میکند و امرو نهی را دوست ندارد.
4- نوجوان بر خلاف دوره کودکی به ظاهر خود بیش از حد توجه دارد مانند لباس پوشیدن، آرایش ظاهری و ...
5- روابط نوجوان با والدین به تدریج دگرگون میشود.
6- نوجوان در این دوره نیاز شدیدی به انتخاب دوست دارد تا رازهای دل خود را به او منتقل کند.
7- دوره نوجوانی، دوره عصیان علیه بسیاری از وقایع، جریانات و آداب و رسوم است.
8- روحیه نوجوانی ثبات و دوام کمتری دارد. وی کاری را شروع میکند ولی پس از گذشت زمان آن را رها میکند و مجدداً بدنبال کار دیگری می‌رود.
9- دوره نوجوانی، دوره رویا‌پردازی است.
10- نوجوان از نظر بدنی و فیزیکی در حال تحول است و این تحولات در مسائل روانی وی نیز تاثیر‌گذار می‌گردد.
دوره نوجوانی دوره شکل گیری اعتقادات است و نوجوان با کنجکاوی بدنبال دست یافتن به هویت عقیدتی است . سوالات زیادی که برخاسته از انگیزه درونی است برایش مطرح می باشد.
لازم است والدین ، فرزندان را در این هنگام برای یافتن پاسخ پرسشهای خود تنها نگذارند و با معرفی کتابهای مناسب و بحث و گفتگو با او ذهنش را نسبت به مسائل روشن سازند و اگر خود قادر به انجام این مهم نیستند فرزند خود را باشخصی مورد اعتماد و آشنا به مسائل فکری و عقیدتی مرتبط سازند.
شرایط خاص دوره نوجوانی ( هویت یابی و شکل گیری اعتقادت در نوجوان ) اقتضا میکند به تربیت دینی او اهمیت بیشتر داده شود تا از بلاتکلیفی ، ابهام و سردر گمی دوران نوجوانی نجات یافته و فلسفه روشنی برای زندگی خود پیدا کند.
باید در مراحل تربیتی، شخصیت کودک یا نوجوان حفظ گردد. والدین و مربیان باید توجه داشته باشند که فراهم کردن هر نوع تحول یا دگرگونی در نوجوان وقتی تحقق می‌یابد که شخصیت و حرمت وی حفظ گردد و در غیر این صورت انجام هر نوع سازندگی و تربیت امکان پذیر نخواهد بود. امام جعفر صادق فرمودند : مردم را با انجام اعمال نیکو به خوبی‌ها دعوت کنید نه به زبان .
تربیت دینی باید بطور طبیعی انجام بگیرد . یعنی باید کودک را شناسایی کرد و دریافت که بطور طبیعی به چه مواردی نیاز دارد و همان را در اختیار او قرار داد تا کودک با همه وجود آن واقعیت را پذیرا گردد . برای مثال تاکسی گرسنه یا تشنه نباشد. طعم و مزه آب و غذا را درک نخواهد کرد.
انجام فرائض دینی را نباید تا زمان بلوغ به تاخیر انداخت . بلکه باید انس و عادت لازم را پیشاپیش در آنها بوجود آورد تا در زمان بلوغ مشکلی از این نظر بوجود نیاید
احساس مذهبی یکی از عمیق ترین احساسها و گرایشهای نظری در انسان است که اگر زمینه برای شکوفائی آن فراهم باشد، به سرعت رشد میکند
*************************
شیوه های موثر ارتباط با نوجوانان
نوجوانی یکی از مراحل حساس زندگی است. والدین با گفتارها و رفتارهای سنجیده می توانند به نوجوان در گذر از این مرحله به مرحله جوانی کمک کنند. گاهی برخی از والدین ناآگاهانه با رفتارها و صحبت های نسنجیده باعث مشکلات زیادی برای نوجوان می شوند که در سراسر زندگی او تأثیرات منفی خود را نشان می دهد. ویژگیهایی چون پافشاری استقلال و دوری از والدین بطور معمول نشانه های رشد سالم کودک و بالغ شدن او هستند. برخی از رفتارهای ویژه ای که دراین دوران مشاهده میشوند. دستاورد تلاش نوجوان دربرخورد با شرایط خاص است . آنها قصد ندارند با این کار به والدین خود توهین کنند . بلکه در پی خودیابی هستند هرچند ممکن است در این جستجو به دنبال عشق و دوست داشتن بروند و یا در مسیرهای نادرست قرار گیرند.
دردوران بلوغ سطح فکر افراد گسترش پیدا کرده و تعالی می یابد. نوجوانان، هم زمان با شناختن هویت خود قادر به تفکر انتزاعی هستند . آنها درباره مسائل کاملا" جدی فکر میکنند . سوالاتی چون من چه کسی هستم ؟ چه چیزهائی اهمیت دارند . معنی و مفهوم زندگی چیست ؟ درباره جهانی که در آن به سر می برند. قضاوت می کنند.
والدین باید متوجه باشند که دوران بلوغ، دوران انتقالی است از این رو باید شیوه برخورد خود را به روش برخورد با افراد بالغ تغییر دهند. ارتباط موثر عامل مهم روابط خوب خانوادگی است. نوجوانی که براحتی با والدین صحبت نمی کند نمیتواند نیازهایش را مطرح کند. فقط با ارتباط خوب و موثر می توانید به نوجوان توجه کنید و حامی او باشید.
برای اینکه ارتباط خوبی با نوجوانان خود داشته باشید توصیه می کنیم این کارها را انجام دهید:
1- به حرفهای نوجوان گوش کنید: ارتباط مانند خیابان دوطرفه است . اگر میخواهید نوجوان به حرف شما گوش کند با دقت شنوای حرفهایش باشید.
2- برای نظر نوجوان احترام قائل شوید: در برخی موضوعات نظر فرزندان را بپرسید گاهی نظر آنان با ارزش است. این امر موجب میشود نوجوان در مورد مسائل مختلف فکر کند و اعتماد به نفس او افزایش یابد.
3- با رفتار و گفتار مثبت سرمشق و الگوی فرزندان باشید.
4- انعطاف پذیر باشید و به موضوعات مورد علاقه نوجوان توجه کنید. علایق و خواسته های نوجوان با ما فرق دارد، خود را جای او بگذارید و مسائل را از دید او ببینید. چه رفتارهای منفی را باید کنار گذاشت؟
5- توهین نکنید: نوجوانان مانند همه دوست ندارند تحقیر شوند .هرچه بیشتر به نوجوان توهین کنید، بیشتر از شما فاصله می گیرد و رفتارش بدتر می شود. تحقیقات نشان می دهد نوجوانانی که مورد تحقیر و توهین والدین هستند در زندگی فردی و اجتماعی در مقایسه با دیگران موفقیت کمتری دارند.
6- نظرات خود را به فرزندان تحمیل نکنید. تحمیل نظر باعث جبهه گیری فرزندان می شود.
7- پیش داوری نکنید: ابتدا با دقت به حرف های فرزند گوش کنید سپس نتیجه گیری و داوری کنید. اگر جوان والدینش را روشنفکر نداند، حرف آنان را گوش نمی کند.
8- به عنوان یک الگو برای او عمل کنید.
9- نوجوان خود را از محبت سیراب سازید.
10- زمانی که فرزندتان آمادگی دارد با او صحبت کنید، اگر زمانی که فرزندتان حوصله و وقت کافی دارد با او صحبت کنید بهتر نتیجه می گیرید.
11- وقتی را فقط برای نوجوان اختصاص دهید.
گاهی تنها، بدون حضور سایر اعضای خانواده با نوجوان به پارک، سینما، قهوه خانه سنتی، رستوران یا نمایشگاه نقاشی بروید.
12- در مورد رویدادهای روزانه و مسائل مختلف زندگی تان با نوجوان صحبت کنید.
تا زمانی که احساس می کنید که نوجوان مشتاق شنیدن صحبت های شماست، موضوعات مختلف و رویدادهای زندگی تان را برای او مطرح کنید.
13- اگر میخواهید از فرزندتان سوال بپرسید، از پرسیدن سؤالاتی که جواب آن بله یا خیر است خودداری کنید.به جای آن که بپرسید: امروز خوب بود؟ بپرسید: کلاس موسیقی چه طور بود؟
14- نظر نوجوان را بی ارزش و مسخره ندانید: شاید نوجوان حرفی بزند که به نظر ما احمقانه و کودکانه است. اگر این امر را مستقیماً به او بگوییم ناراحت می شود و کمتر صحبت می کند.در برخی موارد که نظر او را قبول ندارید، آن را مطرح نکنید، زیرا نوجوان در این مقطع به تأیید نیاز دارد.
15- در گفت وگو با نوجوان به او احترام بگذارید. همان طوری که به دوستان و آشنایان بزرگسال احترام می گذارید، با نوجوان رفتار کنید. این امر به نوجوان کمک می کند احساس ارزش نماید.
16- با فرزندتان به توافق برسید:وقتی با فرزندتان اختلاف نظر دارید و نظرتان را به او تحمیل می کنید، او ناراحت و عصبی می شود. بهتر است با صحبت کردن به دنبال راه حل بهتری باشید. این امر مصالحه خوانده می شود
17- همیشه فرزندتان را نصیحت نکنید.
18- از موقعیت های غیررسمی برای برقراری ارتباط استفاده کنید :با فرزندان شوخی کنید و به آنان امکان دهید در حد اعتدال با شما شوخی کنند و راحت باشند.
19- خونسردی خود را حفظ کنید:اگر تحمل شنیدن حرف های نوجوان را ندارید، عصبانی نشوید. برای مثال اگر می گوید:«دوست هایم سیگار می کشند» سریع عصبانی نشوید و نگویید«دیگر حق نداری با آنان دوست شوی.» عصبانیت شما باعث می شود نوجوان بقیه حرف هایش را نزند و صحبت خاتمه یابد.
توصیه هایی که در صحبت کردن با نوجوان باید رعایت کنید:
1- به علامتهای او توجه کنید. در انتخاب وقت مناسب دقت کنید.
2- از سوالات باز استفاده کنید و نه سوالهائی که جواب آنها آری یا نه است.
3- مراقب باشید که گفتگوی شما به سرزنش کردن یا نق زدن تبدیل نشود.
4- اشتباهات نوجوان خود را به طرزی محترمانه بیان کنید.
5- به هنگام اختلاف نظر از پافشاری برسخن خود پرهیز کرده و در مورد راه حل مناسب برای نوجوان مذاکره کنید.
6- نیت در نصایحی که به نوجوان در دل دارید، تاثیری ندارد.
7- شنونده فعال باشید:گوش کردن به صحبت های نوجوان پیش از صحبت کردن اهمیت دارد. زیرا نوجوان احساس می کند او را درک می کنید. بکوشید حداقل روزی ۲۰ دقیقه شنونده صحبت های او باشید. با روی باز روبه روی او بنشینید، در چشم هایش نگاه کنید. گوش کردن فعالانه چیزی فراتر از کلمات است. شما غم، شادی، رنجش یا ناراحتی فرزندتان را باید از پس کلمات و تعابیر او با تمام وجود حس کنید تا بتوانید خود را در موقعیت او قرار دهید.
نوجوانی و نقش پدر:
اگر پدر انس ، همراهی و همنشینی کافی با پسر نداشته یا حضور کافی در خانواده نداشته باشد زمینه برای رشد ویژگیهای مردانه در پسر فراهم نمی شود. اگر پدر نقش قوی و فعالی در مدیریت خانواده نداشته باشد پسر فاقد روحیه مردانه و قوی خواهد شد و این امر در رفتار اجتماعی او اثرات سوئی خواهد گذاشت.
نوجوانی و نقش مادر:
اگر مادر با دختر خود انس و صمیمیت کافی نداشته باشد زمینه برای پرورش ویژگیهای زنانه در وی فراهم نمی شود. در اینصورت چه بسا از مواهب درونی خود از قبیل لطافت روح ، عاطفه و احساس برخورداری کافی پیدا نکند و روحیه ای خشن بیابد. اگر مادر در خانواده نقش غالب و مسلط را ایفا کند دختر الگویی صحیح و مناسب که بتواند نقش ویژه او را بیاموزد نخواهد داشت و این امر در رفتار اجتماعی او در آینده اثرات نابجائی خواهد داشت .
*************************
شیوه های مناسب رفتار والدین با فرزندان
آدمی در محیطی به نام خانه وخانواده پا به عرصه‌ی وجود می‌گذارد. در آن محیط در کنار پدر و مادر و سایر افراد و عوامل خانواده پرورش می‌یابد.
تحقیقات نشان می‌دهد که افراد هر کدام دارای یک ظرفیت و استعدادهای ذاتی هستند که از پدر ومادر به ارث میبرند وسپس تحت تاثیر و نفوذ عوامل مختلف محیطی قرارگرفته و تربیت میشوند. به عبارت دیگر مجموعه استعدادها و توانائیهای ارثی و تاثیرات تربیتی ماخوذه از محیط، شخصیت آنان را می‌سازد.
بنابراین بدیهی است که در تشکیل شخصیت و تربیت انسانها خانواده بزرگترین نقش را دارد.
شیوه های رفتار با فرزندان
1- صمیمیت و رفاقت: به جای برخوردهای تحکم‌آمیز و امر و نهی‌های لجاجت برانگیز و رفتارهای تحقیرآمیز با فرزندان، باید با آنها از در صمیمیت، رفاقت و همفکری وارد شد.
2- احترام به آزادی فرزندان: پدران و مادران آگاه و روشن بین، از همان کودکی فرصتهایی را برای فرزندان خود فراهم میکنند تا اندیشیدن، انتخاب کردن و تصمیم‌گرفتن را تجربه کنند، در این میان اگر فرزندان اشتباهاتی داشته باشند، این اشتباهات را برای رشد طبیعی آنها لازم می‌شمرند.
3- در انتقاد زیاده‌روی نکنیم: تذکرات و یادآوریهای زیاد و پی‌درپی از نظر تربیتی شیوه‌ی درستی نیست و منتهی به پیدایش لجاجت و مقاومت منفی در کودکان و نوجوانان میشود.
4- گرامی داشتن شخصیت فرزند: داشتن رفتار تحقیرآمیز و ملامت کننده باعث می شود که فرزندان ما خود را به عنوان موجودی با ارزش نپذیرند و احساس کرامت و شخصیت خود را از دست بدهند. این احساس سرآغاز سقوط و انحطاط آنهاست. گاه لازمست که عذر آنها را در مورد اشتباهات پذیرفته و به آنها تلقین شود که شخصیت والای اخلاقی آنها برتر از آن است که به چنین خطایی دست بزند.
5- مشورت با فرزندان : مشورت کردن در امور خانواده با فرزندان باعث شکل گیری احساس به حساب آمدن آنها در موقعیتهای‌مختلف زندگی میشود و به تدریج راه و روش فکر کردن و تصمیم‌گیری را می‌آموزند.
6- مهر و محبت : تجربه نشان داده که بسیاری از انحرافات در نوجوانان ناشی از کمبودهای عاطفی است. در آموزشهای اسلامی به محبت کردن نسبت به فرزندان توصیه فراوان شده تا آنجا که فرموده‌اند: نگاه محبت‌آمیز پدر به صورت فرزند، عبادت است.
7- قاطعیت در تربیت : از شرایط لازم در تربیت، داشتن قاطعیت یعنی محکم، جدی و استوار بودن در رای و تصمیم‌خویش است اگر اصولی چون محبت، صمیمیت، تکریم شخصیت توام با قاطعیت نباشد، نتیجه لازم از آنها گرفته نمیشود.
8- عدم‌خشنونت در تربیت: داشتن رفتار خشن و مستبدانه بروز عقده حقارت در کودکان و بدبینی نسبت به والدین و احساس پوچی و بدبختی در نوجوانان میشود و زمینه انواع انحرافها را فراهم می سازد.
9- برخورداری از شخصیت قابل احترام: ویژگیهایی از قبیل وقار، ادب، بزرگواری، قاطعیت و جدیت، پرهیز از انجام کارهای سبک ، زیاده‌روی نکردن در شوخی، داشتن اعتماد به نفس و امثال آن مجموعاً عواملی هستند که سبب پیدایش حس احترام در دیگران، از جمله فرزندان نسبت به والدین میشود.
10- پرهیز از رفتارهای تبعیض‌آمیز: داشتن رفتار تبعیض آمیز بین فرزندان موجب بی‌اعتمادی به والدین، کاهش علاقه نسبت به والدین، ایجاد کینه و نفرت نسبت به خواهر یا برادر و بروز مشکلات رفتاری از قبیل سرکشی، ستیزه‌جویی، اضطراب، افسردگی روحی، افت تحصیلی و انحرافات اخلاقی می‌گردد.
11- پرورش حس خودباوری: پیامبر اکرم (ص)می‌فرمایند: اکرموا اولادکم و احسنوا دابکم. پرورش اعتماد به نفس و کرامت یکی از اهداف مهم تربیت است به طوری که بسیاری از ضعفها در تحصیل ناشی از برخورد ناصحیح مربیان است که اعتماد به نفس را تضعی می کنند.
فرزندان خود را به اخلاق خودتان تربیت نکنید زیرا آنان براى زمانى غیر از زمان شما آفریده شدهاند.
12- در نظرگرفتن تفاوتهای فردی : انسانها دارای توانائیها، استعدادها و ویژگیهای روانی مختلف هستند. بنابر این در تربیت باید این تفاوتها را در نظر بگیریم. چه بسا یک روش تربیتی در مورد یکنفر مفید و موثر واقع شود اما همین روش در مورد فرد دیگر کارآیی نداشته باشد.
13- لقمه حلال: از نظر اسلام، غذایی که ما می‌خوریم، علاوه برآثار مادی که در جسم ما دارد، برحسب این که از راه حلال یا حرام به دست آمده باشد، آثاری متفاوت در روح و شخصیت ما برجای می‌گذارد. از این رو پدر خانواده باید بداند که روزی پاک وحلال در سرنوشت خود وخانواده‌اش موثراست.
14- فرزندانتان را درک کنید:
رابطه داشتن فقط در صحبت کردن خلاصه نمى شود، فرزندان شما حرف هاى شما را خوب مى فهمند، اما آیا شما هم مى دانید که آن ها چه مى خواهند به شما بگویند؟ براى داشتن یک رابطه واقعى، باید افکار، نظرات و احساسات از مغزى به مغز دیگر منتقل شوند. اگر عشق و محبت، قلب خوشبختى باشد، رابطه، روح آن است.
والدین گرامی باید بدانند.
فرزندان شما آن گونه زندگی میکنند که آموخته‌اند:
- اگر فرزند با ترس زندگی کند، می‌آموزد که بهراسد.
- اگر فرزند با احساس ترحم زندگی کند، می‌آموزد که احساس بدبختی کند.
- اگر فرزند با انتقاد زندگی کند، می‌آموزد که محکوم کند.
- اگر فرزند با حسادت زندگی کند، می‌آموزد که حسود باشد.
- اگر فرزند با تمسخر زندگی کند، می‌آموزد که متزلزل باشد.
- اگر فرزند با آگاهی به توانائیهایش زندگی کند، می‌آموزد که اعتماد به نفس داشته باشد.
- اگر فرزند با بینش و شناخت زندگی کند، می‌آموزد که در زندگی هدف داشته باشد.
- اگر فرزند با تشویق به جا زندگی کند، می‌آموزد که زندگی را زیبا ببیند.
- اگر فرزند با تعاون زندگی کند، می‌آموزد که سخاوتمند باشد.
- اگر فرزند با صداقت و انصاف زندگی کند، می‌آموزد که راستگو و رستگار باشد.
راستی فرزند شما چگونه زندگی میکند؟
والدین باید در تربیت فرزندانشان صبور و خوددار باشند. معمولاً کودکان به بى نظمى و اغتشاش گرایش دارند. آن ها خیلى راحت حرف بزرگ ترها را قطع مى کنند تا حرف خودشان را بزنند و نظرشان را ابراز کنند. در این مواقع بیشتر والدین به تندى با کودکانشان برخورد مى کنند، اما بهتر است اول به حرف کودک خوب گوش داد و بعد به آرامى به آن ها گوشزد کرد که قطع کردن حرف دیگران کار خوبى نیست و باید مثل خود شما منتظر بمانند که حرف طرف کاملاً تمام شود. همه شما دوست دارید که فرزندانتان با شما مشورت کنند و از پند و راهنمایى هاى شما برخوردار شوند. بنابراین آن ها را به این کار تشویق کنید و به آن ها نشان بدهید که شما هم مثل آن ها به راهنمایى در زندگى احتیاج دارید.
. والدین باید آگاه باشند که کودکان نیاز دارند که مرتب گوش کردن و چگونگی خودابرازی را یاد بگیرند.
با فرزندانتان دوست و مهربان باشید ، آنان را گرامى بدارید و برایشان شخصیت قایل شوید ، حس اعتماد به نفس را در آنان زنده کنید.
*************************
|
سلام استاد
خسته نباشید
مطالبتون عالی بود
موفق باشید و پایدار.